საერთაშორისო უფლებადამცველმა ორგანიზაციამ Amnesty International განაცხადა, რომ უკრაინელი სამხედროები აარსებენ ბაზებს საცხოვრებელ ადგილებში, მათ შორის სკოლებსა და საავადმყოფოებში, რაც არღვევს საერთაშორისო ჰუმანიტარულ კანონს და ომის კანონებს. ამასთან, ორგანიზაციამ აღნიშნა, რომ ასეთი პრაქტიკა „არანაირად არ ამართლებს რუსეთის განურჩეველ თავდასხმებს“.

Amnesty International-ის მიერ გამოქვეყნებულ მოხსენებაში ნათქვამია, რომ საცხოვრებელ ადგილებში ბაზების განლაგების ტაქტიკა არღვევს საერთაშორისო ჰუმანიტარულ კანონს და საფრთხეს უქმნის სამოქალაქო პირებს, სამოქალაქო ობიექტების ლეგიტიმურ სამხედრო ობიექტებად გადაქცევით. დასახლებებზე რუსეთის დარტყმებს არაერთხელ მოჰყოლია მშვიდობიანი მოსახლეობის დაღუპვა და დაშავება, იხსენებს ორგანიზაცია.
„ჩვენ დავაფიქსირეთ უკრაინის ჯარების მიერ დასახლებულ პუნქტებში მოქმედების დროს მშვიდობიანი მოსახლეობის რისკის ქვეშ და ომის კანონების დარღვევა. თავდაცვაზე ყოფნა არ ათავისუფლებს უკრაინელ სამხედროებს საერთაშორისო ჰუმანიტარული სამართლის პატივისცემისგან“, - განაცხადა Amnesty International-ის გენერალურმა მდივანმა აგნეს კალამარმა.

Amnesty International-ის თანამშრომლები აწარმოებდნენ გამოძიებას აპრილიდან ივლისამდე ხარკოვის, მიკოლაივის, დონეცკის და ლუგანსკის რეგიონებში. მათ შეისწავლეს ის ადგილები, სადაც რუსეთი დაბომბავდა, ასევე გამოკითხეს თვითმხილველები და დაღუპულების ახლობლები. მკვლევარებმა დაადგინეს, რომ უკრაინულმა ძალებმა დარტყმები განახორციელეს საცხოვრებელი უბნებიდან, ასევე იმყოფებოდნენ სამოქალაქო დაწესებულებებში ამ რეგიონების 19 ქალაქში და სოფელში.

ბევრი უბანი ფრონტის ხაზიდან რამდენიმე კილომეტრით იყო დაშორებული, ხოლო უკრაინელ სამხედროებს, უფლებადამცველი ორგანიზაციის ცნობით, ჰქონდათ არჩევანი - იქვე იყო სამხედრო ბაზები და საცხოვრებელი კორპუსებიდან შორს მდებარე ტყეები. Amnesty International აღნიშნავს, რომ უფლებადამცველებს არ გაუგიათ სამხედროების თხოვნა ან დახმარება მშვიდობიანი მოქალაქეების მიმდებარე შენობების დატოვებაზე.

Amnesty International გთავაზობთ დარღვევების შემდეგ მაგალითებს:

ხუთ დასახლებულ პუნქტში უკრაინის სამხედრო ბაზები განთავსდა საავადმყოფოებში, ერთ შემთხვევაში კი ჯარები საავადმყოფოს მახლობლად ისროლეს.
დონბასსა და ნიკოლაევის რაიონში უკრაინელმა სამხედროებმა მოაწყეს ბაზები საცხოვრებელ კორპუსებთან მდებარე სკოლებში. უფლებადამცველების მიერ მონახულებული 29 სკოლიდან 22-ში მათ აღმოაჩინეს ჯარისკაცები ან სამხედრო მოქმედების მტკიცებულებები. სამ ქალაქში, უფლებადამცველების თქმით, რუსული ჯარების მიერ სკოლების დაბომბვის შემდეგ, უკრაინული ძალები სხვა ახლომდებარე სკოლებში გადავიდნენ.
ოდესის აღმოსავლეთით მდებარე ქალაქში, უკრაინელმა სამხედროებმა განათავსეს ჯავშანტექნიკა საცხოვრებელ ადგილებში და ასევე გამოიყენეს ორი სკოლა მჭიდროდ დასახლებულ რაიონებში, ნათქვამია ორგანიზაციაში. აპრილიდან ივნისის ბოლომდე სკოლებთან რუსული დარტყმების შედეგად რამდენიმე მშვიდობიანი მოქალაქე დაიღუპა და დაშავდა.
დონეცკის ოლქში, ბახმუტში, ანგარიშში ნათქვამია, რომ უნივერსიტეტში უკრაინის სამხედრო ბაზა იყო განთავსებული, რომელსაც რუსული დარტყმები დაექვემდებარა.

Amnesty International აღნიშნავს, რომ ჰუმანიტარული კანონი არ კრძალავს კონფლიქტის მონაწილე მხარეებს ყოფნას საგანმანათლებლო დაწესებულებებში, რომლებსაც არ აქვთ კლასები, მაგრამ სამხედროებმა - საპატიო მიზეზების არარსებობის შემთხვევაში - არ უნდა გამოიყენონ ასეთი შენობები, რომლებიც მდებარეობს საცხოვრებელ კორპუსებთან.

ორგანიზაციამ ხაზგასმით აღნიშნა, რომ უკრაინელი სამხედროების პრაქტიკა, რომლებიც სამხედრო ობიექტებს ათავსებენ დასახლებულ პუნქტებში, „არანაირად არ ამართლებს რუსეთის განურჩეველ თავდასხმებს“. „განურჩეველი თავდასხმები, რომლებიც კლავენ ან ზიანდებიან მშვიდობიანი მოსახლეობა ან აზიანებენ სამოქალაქო ობიექტებს, არის ომის დანაშაული“, - ნათქვამია მოხსენებაში.

Amnesty International-მა ასევე აღნიშნა, რომ ზოგიერთ შემთხვევაში, მაგალითად, ხარკოვში, რუსეთი მიზნად ისახავდა საცხოვრებელ უბნებს, სადაც არ იყო უკრაინელი სამხედრო პერსონალი. უფლებადამცველებმა აღნიშნეს, რომ კონფლიქტის მონაწილე ყველა მხარემ უნდა განასხვავოს სამხედრო სამიზნეები და სამოქალაქო ობიექტები და მინიმუმამდე დაიყვანოს ზიანი მშვიდობიანი მოსახლეობისთვის.

Amnesty International-მა მოუწოდა უკრაინის ხელისუფლებას, განათავსონ თავიანთი ძალები დასახლებული პუნქტებიდან მოშორებით ან მშვიდობიანი მოსახლეობის ევაკუაცია იმ ტერიტორიებიდან, სადაც სამხედროები მოქმედებენ. ორგანიზაციამ განაცხადა, რომ კომენტარისთვის უკრაინის თავდაცვის სამინისტროს დაუკავშირდა ივლისის ბოლოს, მაგრამ პასუხი არ მიუღია.